Labsiin Ajjeechaan Kan Ittiin Darbe Ibsa Muummicha Ministeeraa

Muummichi ministeeraa naanna'aa dhimmoota nagaaf amantaa irratti ibsa isaan kennan jedhamee , A.L.I Amajjii 23 ,  2015 miidiyaalee mootummaa garaagaraatiin darbaa tureera. Ibsisichi ifaa kan hintaane ta'uusaa qofaa utuu hinta'in , haasawaa geggeessaarraa hin eegamne kana , biroodkaastiin dabarsuun maaliif akkanni barbaachises ifaa miti. Ibsi kenname , doorsisa odeeffannoof rageeffannoo malee dhiyaate dha. 

Kan muummichi ministeeraa dubbatan irraa hubachuun kan danda'aamu , mudama phaaphaasummaa sobaa Dammallaash/Akaalawaldi mogosfaa , kan murtoo mootummaan raawwatame ta'uusaa qofa dha. Gama kanaan , odeeffannoo ifaaf dhugaa isaan nuuf laataniif utuu hingalateeffatin hindabarru. Muummichi ministeeraa , "Manni kiristaanaa biyya" jechuudhaan , mana kiristaanaaf akka yaada gaarii qabanitti fakkeessuun akka waan hindubbannee , har'a diigdonni biyyaa yommuu isheetti ka'aan mana kiristaanaa biyya isheen jedhan eeguurra , cina diigdotaa dhaabachuun isaanii , durumayyuu dhiyeeffata Oortodooksotaa qofaaf kan dubbatan ta'uusaanii ittuu cimse. 

Sanuu , gama qajeelfamaaf murtoo fakkaatuun mana kiristaanaaf qannoonaa haaraa dhaabuuf garaan isaan yaadaa ture. Walumaagalatti , ibsi isaan kennan qopphii malee kan dubbatame , faallomsaan kan guutame , sosso'iina garee alseerawaan kan mootummaan geggeeffamu ta'uusaa kan mirkaneesse , mirga namooma mana kiristaanaa kan dhiibbatu , jibbaaf tuffii mana kiristaanaaf qaban kan saaxilee fi akka geggeessaa biyyaatti utuu hinta'in , akka dubbi himaa garee alseerawaa sanaatti kan dhiyaate jechuun indanda'aama. Gama kanaan , haasawaan muummicha ministeeraa isaan bu'uurawaa ta'aan irratti gaaffii fi qeeqannoo dhiyeessuun , barbaachisaa ta'ee argameera. 

1.Waa'ee Deeggarsa Mootummaan Taasisee 

Muummichi ministeeraa irradeddeebiin dubbataa yommuu dhaga’amanitti , isaanii fi mootummaan isaanii , Mana kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaaf waan isaan isheef hingoone akka hinjirre dha. Akka Sinoodoosii haaressan , gamoolee dhaalaman akka fudhatan , qabiyyee kaaree meetiraa  miiliyoonaa akka kennan , Haaressa Manneen kiristaanaa Laallibalaaf mootummaa Faransaayirraa akka fandii argatan , Abudaabiitii akkasheen qabiyyee argattu akka taasisan ijajabinaan dubbataa turani. 

Dhugaan jiru garuu , muummichi ministeeraa waanuma mararratti goota injifatoo xumura lola irratti argamee ta'aanii argamuunsaanii fi kireediitiisaa fudhachuurraan alatti , "Mootota booddee , kan akka mootummaa koo gaarii taasise hinjiru" garmaamsa jedhu qillisuuf kan dandeessisu gumaacha kan hinqabne ta'uusaanii dha. Keessumattuu , araara abboota ala turanii fi Qulqulluu Sinoodoosii gidduutti taasifame , akkuma Oortodooksonni marti hubatan , duraan dursamee kan jalqabamee fi jila erguun dhimma itti dadhabame dha. 

Fedhiin araarichaas kan abbootiidha malee , bu'aa dadhabbii muummicha ministeeraa akkanni hintaane , haqa bakkee adii jiru dha. Muummichi ministeeraa , akka mootummaan darbe taasisu gufuu ta'uu dhiisuun isaanii , kan isaan galateeffachiisu ta'uunsaa hin haalamne. Kanaaf ammoo , manni kiristaanaa kan malu , tariitiis kan isaaniif malu olitti beekamtii laatteetti. 

"Yommuu Dargiin Phaatiraarikii ajjeesu , ADWUIn ari'atu ; nuti garuu , ajjeesuunis , ari'achuunis sirrii miti jennee abboota alaaf keessa jiran araarsuudhaan gargaarreerra" jedhaniiru. Araaraa fi tokkummaa biyyaa fedhuun kan raawwatame turraan , gaarii dha. Garuu ammoo , "Kan dargiin phaatiraarikii ajjeeseef , mootichaaf waadaa galanii kan mudaman waan turaniif , waliin deemuu dadhabuu isaaniitiini dha ; ADWUInis phaatiraarikii tibba sana turan kan inni ari'ateef , kan dargiin mudaman waan turaniif , waliin deemuu dadhabuu isaaniini dha." jechuun ibsannoo isaan kennan , sirrummaa gochaa mootummoota sanaa kan dhugoomsu malee , namatti darbuu isaan raawwatan kan balaaleffatu miti. 

Xiyyeeffannaan haasawaa kanaa , rakkinichi kan phaatiraarikootaati malee , kan mootummootaa ta'ee hindhiyaanne. Mootummaan keessanis , phaatiraarikii ajjeesuu fi godaansisuurra , qajeelcha manuma kiristaanittii ari'achuu jedhu hordofuun , isaan kaanirra hammaataa yoo taasise malee , kan fooyya'u ta'uu hindanda'u. Sanuu , akkuma mootummoonni kaan alangaan isin reeban ; ani ammoo , Gaawwisaanan isin hidda kan jedhedha kan inni fakkaatu. 

dhimmooti taasifamaniiru jedhamanis , bu'aa siyaasaa argachuufidha malee , mana kiristaanaaf yaadamanii akka hintaane , ammaan kana waan mana kiristaanaa irratti taasifamaa jirurraa hubachuun indanda'aama. Kana waan ta'eef , dhimma araarichaarratti gatii dadhabbi maleessa fudhachuu barbaadan fudhatanii akka xumuran yommuu ibsinu kasoominaani. 

Manneen kiristaanaa Qulqulluu Laaliballaa ilaalchisee kan isaan dubbatan garuu , geggeessaa mootummaa addunyaawaadhan kan jedhu mitiitii , mootummaa amantaawaa gama Oortodooksiin dhaabate irraayyuu , kan eegamu miti. Manneen kiristaanaa Qulqulluu Laaliballaa , hambummaa addunyaatiin kan galmeeffaman , biyyarra darbee , qabeenya idil-addunyaa ti. Hambaa kanaaf haaromsaaf suphiinsa taasisuuf Oortodooksii yookiin lammii Itiyoophiyaa ta'uu hinbarbaachisu 

Muummichi ministeeraa garuu , kan isaan dubbatan raawwatee kanarraa kan fagaate dha. Heera mootummaa keewwata 41(9) jalatti , mootummaan ittigaafatamummaa hambaalee aadaaf seenaa kunuunsuu akka qabu seeromeera. Gochaa kana raawwachuuf ba'aatu hunda , arjoommiif oolmaa wajjin ; yookiin , mana kiristaanaa jaal'achuu wajjin lakka'aamuu hinqabani. Fandiin haaressa kawaalotaa taasisu barbaaduun , muummee ministeerichaan utuu hinta'in , dursee kan jalqabamadha. 

Abbaan Taayitaa Qorannoof Eegumsa  Hambaalee A.L.I Amajjii 26 , 2010 waliigaltee  pirojektii haaressaa mallatteesseen ibsa kenneen , manneen kiristaanaa haaromsuuf sochin jalqabamuusaa dabalata mootummaan ,  qaamonni kaanis akka hirmaataniif waamicha taasisuun hojichi jalqabamuunsaa kan beekamu dha. Sana jechuun ammoo , muummichi ministeeraa gara aangootti dhufuu isaaniin dura ta'uusaa dha. Ibsi muummicha ministeeraa dhugaa kana jifaatachuun kenname , shora geeggeessaa biyyaa kan dagatee fi saaqxuu hojii fandii barbaacha taasisee fakkeessee kan dhiyeesse waan ta'eef , gonkumaa kan maleessummaa qabu miti. 

Motummaan dargiin , gamoowwan lakkuu humnaaf qabeenya isheetiin Manni Kiristaanaa Oortodooksiin Tawaahidoon Itiyoophiyaa horatte seeramaleessummaan fudhatee turuunsaa inbeekama. Manni kiristaanaa , bu'uura seera Fitaa Biheerii 398tiin akka nama tokkootti kan lakka'aamtu ta'uusheetiin , mirga qabeenya horachuu kan qabdu dha. Kan muummichi ministeeraa akka oolmaa guddaatti ibsan , qabeenyummaa mana kiristaanaa isaan kana deebisuu isaanii dha. 

Manni murtii waliigalaa federaalaa , hiika dirqisiisaa galmeewwan dadhachaa garaagaraa kenneen , seeradhabeessummaan labsii malee manneen fudhataman qaama ilaallatuuf gaaffii dhiyeessuun abbaa mirgaa ta'uun indanda'aama. Kana waan ta'eef , manni kiristaanaa qabeenya mataa ishee furmaata bulchiinsawaan yookiin murtii mana murtiitiin argachuunshee , galata addaa kan fedhoomsu utuu hinta'in , mirga seera-qabeessummaa ishee dha. 

Muummichi ministeeraa , geggeessaa biyyaa fi anga'aa ta'uusaanii yoo irraanfachuutti jiraachaa jiru ta'e malee , sababni ijoon mootummaan barbaachiseef , haqa akkasii diriirsuufi dha. Kana waan ta'eef , mirgawwan seeraan eeyyamaman kabachiisuunii fi haqa diriirsuun , dirqama mootummaawaadha malee , gargaarsa matayyaa miti. Kana isiniif godheeraan akkasii ibsa muummicha ministeeraa , hanqina beekumsaarraas madduu danda'a.

Mat-duree , "Ibsa Tajaajila Kominikeeshinii Mootummaa Irraa Kenname" jedhuun , A.L.I Amajji 28 , 2015 ibsa kominikeeshiniin mootummaa kenne ilaalchisee , ibsa , Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa Qajeelcha Quunnamtii Uummataa irraa kenname.

 

Qulqulluun Sinoodoosiin Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa Hafuura Qulqulluutiin geggeeffamu , Seera Haqa Hafuurawaa ; akkasumas , keewwata seera mana kiristaanaa 19 , muraa 3 irratti bu'uura seeromeen , Yaa'ii Guutuu hatattamaa A.L.I Amajji 18 , 2015 tti taasiseen , cabiinsa wayitawaa amantaa , qannoonaa , bulchiinsawaa mana kiristaanaa keenyarratti uumame ilaalchisee bu'uura murtoo dabarseen yaalii mudama phaaphaasummaa alseerawaa fi fonqolchi Sinoodoosii raawwatamuusaan , mateeyyiirratti murtoo amantawaa , qannoonawaa fi bulchiinsawaa dabarsuunsaa in yaadatama. 

Kanatti fufatee , murtoowwanii fi ergaawwan  qaama ol-aanaa mana kiristaanaa keenyaa kan ta'e Qulqulluu Sinoodoosiin kan kenneefii  waltajjiilee walitti aanoo qopheessuun waa'ee cabiinsa heera biyya keenyaa fi seera mana kiristaanaa keenyaaf uummati keenya akka hubannaa ga'aa argatuuf , irradeddeebiin Qulqulluu Sinoodoosiirraa fi gama dureewwan eebbifamtoota phaaphaasotaan ibsaa fi yaadachiisni kennamaa turuunsaa in yaadatama. 

Haa ta'uutii , mat-duree , "Ibsa Tajaajila Kominikeeshinii Mootummaa Irraa Kenname" jedhuun , A.L.I Amajji 28 , 2015 ibsanni kenne ilaalchisee , qabxiilee ibsichi kaa'e kabajaa , seenaa fi dhugaa qulqulleettii mana kiristaanaaf dhimma dhabuun , aanteewwan dhimmicharratti rageeffannaa ga'aa hinqabne akkasaan hubannaa dogoggoraa qabaatan ibsa taasisu ta'uusaatiin , qabxii ijoo ibsichaarratti Qajeelchi  Quunnamtii Uummataa Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa deebii kanatti fufee jiru kenneera. 

1. Keeyyata jalqabaa ibsichaarratti , "Tibbana abbootii Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa gidduutti gargar ba'iinsi uumame karaa naga qabeessa ta'een , hoj-maata keessoon hiikamuu akka qabu mootummaan ni amana" kan inni jedhe ilaalchisee. 

1.1. Akkuma beekamu , gargar ba'iinsi abbootii mana kiristaanittii gidduutti uumame hinjiru. Bu'uura murtoo Qulqulluu Sinoodoosiitiin miseensummaa isaaniin kan beekamanii fi abbootii mana kiristaanaa jedhamanii kan beekamtiin isaaniif kennamu ; garuu ammoo , abbootiin eebbifamtoonni wal hubannaa dhabiinsa uuman hinjirani. 

Ibsi tajaajilli koominikeeshiniin mootummaa kenne ; Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa seera qabeessummaa namoominaa addatti qabduuf Hafuura Qulqulluu gadi , qaama ol-aanaa mana kiristaanaa ol kan ta'e Qulqulluu Sinoodoosiin , bu'uura qannoonaatiin mateeyyii inni maggansee isaan baase ammayyuu akka waan isaan qaama seera qabeeyyii ta'aanittii fi ibsa beekamtiis isaaniif kennu ta'ee waan argineef , manni kiristaanaa kan malu jettee waan hin amanneef , ibsa koominikeeshinii mootummaatiin kenname hin fudhattu. 

1.2. Mana kiristaanaa qulqulleettii naga qabeettii taateef qaama ol-aanaa isa xumuraa kan ta'e Qulqulluun Sinoodoosiin murtoo xumuraa keessoo hafuurawaa fi hoj-maata bulchiinsa isaan kenne , ibsa mootummaan baase ammas  kan hin fudhanne ta'uusaa kan agarsiisu ta'ee argineerra. 

1.3 Miidiyaalee mootummaan sagalee mana kiristaanaa ukkaamsuun ibsi tokkoyyuu akka hindabarre erga taasifamee booda , ibsa mootummaa kana miidiyaaleema mootummaa kanaan akka darbu taasisuun , dhaggeeffataaf daawwataan baay'een hubannaa garamaqe akka qabaatu qabiyyee taasisu ibsa qabu ta'uusaa manni kiristaanaa in hubatti. 

2. Keeyyata lammaffaa ibsichaarratti , "... Rakkooleen tokkummaa dhaabbilee sanaa qorama keessoon yommuu ka'aan , marii fi hoj-maata keessootiin akkasaan hiikamaniif deeggarsa gochaa ture" kan inni jedhe ilaalchisee 

2.1. Faallaa ibsichaan kennameetiin manni kiristaanaa keenya mateeyyii fi gurmuulee  alseerawoo isaaniin jettee wajjin mootummaan cimdoomina uumuun sosso'inatti jiraachuusaa A.L.I Amajji 27 , 2015 Qulqulluun Sinoodoosiin ibsa kenneen beeksuunsaa kan yaadatamu yoo ta'u ; mootummaan , gochaasaa kanarraatii kan inni of hinqusanne ta'uusaa kan agarsiisu ta'ee argineerra , 

2.2 Mootummaan amantaa keessa giddu seentummaan akka hin galle kan jechasaan dubbatu utuu ta'ee jiruu , gochaan garuu , amma yeroo ibsi kun kennameetti , mootummaan walittiqabama alseerawoof gochaasaa deeggarsa kennuu irraa of-qusachuu dhiisuu isaa fi amantootarratti amma ajjeechaa raawwachuutti ; mooraan mana kiristaanaa sarbamee qaamolee alseerawoof deeggarsa meeshaan deeggarame kennuun furtuu mana kiristaanaa qulqulleettii cabsee weerarsuun dabalatee gochaa gonkumaa hin mallee fi alseerawaa ta'e isa dhaggeeffatuuf isa ilaaluuf utuu ifa ta'ee jiruu , ibsichi , kanaan dura muummeen ministeeraa keenyaa kan isaan kennanii fi Qulqulluun Sinoodoosiin dogoggora jiru  toora tooraan seecca'ee ibsuun akka sirreeffamuuf kan inni yaadachiiseen faallaattii ibsi dogoggoraa muummicha ministeeraa keenyaa , fuftuu ibsa dogoggoramee ta'ee argineerra. 

3. Ibsa isaarratti , keeyyata 3ffaarratti , "Jaarsoliin biyyaa fi abbootiin amantaan , aanteewwan lamaan walitti dhiyeessuun .." jechuun , kan inni ibse ilaalchisee 

3.1. Qulqulluun Sinoodoosiin kabajamoo muummicha ministeeraa keenyaaf deebii kenne irratti ifatti akkuma ka'aame ; mootummaan , qaama magganfamee adda ba'e Qulqulluu Sinoodoosii wajjin qixxomsuu fi fuullessuun ilaaluusaa itti fufuusaa , manni kiristaanaa keenya ammayyuu taajjabuutti argamti. 

3.2. Qulqulleettiin mana kiristaanaa mooraawwan ishee sarbamaa fi gargaarsummaa mootummaatiin birmadummaanshee cabsamaa yeroo jiru kanatti dhimma hoj-maata keessoo deebiin itti kennamee xumurame gara jaarsummaatti gad-buusee agarsiisuun , kan ibsicha dhaggeeffatu hundumaaf golollisina kan uumu , suura guutuu kan hin laannee fi aadaa  kabajamaa , "Jaarsummaa" utubaa ergama mana kiristaanaa ta'e irratti ga'iisuu ta'ee arguu keenyaan , ibsi kenname barbaachisummaa kan hinqabne dha. 

4. Keeyyata afuraffaa ibsichaarratti , yaadotii ka'aaman keessaatii , "... Qaamoliin tasgabbeessitoonni , nageenyaaf tasgabbii uummata naanna'aa fi dhaabbilee amantaa kabachiisuun , dirqama isaanii ti." Akkasumas , "... qaamoleen miidiyaa , wantoota rakkinicha ittuu hammeessan dhiyeessuurraa of-eeggachuu qabu." jechuun ,  Yaadotii bu'ii inni ibse ilaalchisee , 

4.1. Yaanni ibsicharratti caqasame kan sirrummaa qabu ta'us , gochaan qabatamaatti mul'taa jiru garuu , Qulqulluun Sinoodoosiin A.L.I Amajji 27 , 2015 ibsa kennerratti akkuma ibse , mootummaan , mana kiristaanaa seeraqabeettiidhaaf eegumsa seeraa fi da'aannaa kennuurra , faallaatiin gurmuu alseerawoof gochaa loogummaa gochaa jiruun jireenya amantootaa butaa fi humnootii hidhatoo gurmaa'e ajjabaa mooraa mana kiristaanaa sarbaa fi sarbisiisuutti jiraachuusaa ibsa gane ta'uusaa , manni kiristaanaa yaadashee guutuun hubatti. 

4.2. Miidiyaaleen mootummaa , qaama ol-aanaa mana kiristaanittii kan ta'e ibsa Qulqulluun Sinoodoosiin kennu akkasaan hin gabaasneef gochaan kan isaan qoqqobe mootummaan keenya qaamolee miidiyaa hojii sammuu fi seera qabeessa isaanii raawwataa jiran irratti ibsa doorsisaa kennuun sagalee mana kirstaanaa keenyaa ittuu ukkaamsuuf sosso'inatti jiraachuusaa , ibsa mul'inatti agarsiise ta'e argineerra. Kana waan ta'eef , raawwatee gochaa barbaachisummaa hinqabne dha. 

5. Keeyyata ibsichaa 5ffaarratti , " ... humnootiin biyya diiguuf karaalee garaagaraan yaalanii isaaniif hinmilkoofne , rakkinichi akkanni ittuu caaluu fi akka hin furamne taasisuuf hojjechuutti jiraachuu isaanii bira ga'aameera." Yaada bu'ii jedhu ilaalchisee : - 

5.1. Qulqulleettiin mana kiristaanaa keenyaa , haala kamiinuu , gochaalee biyya diigan kan ciigaatu ; ergamnishee ijoon jiraachuu biyyaa ittifufsiisuu ta'uusaa dirree lolaa garaagaraa irratti Taabota Seeraa ishee kabajuun amantoota ishee qabsoof waamuu dabalatee , kan jiraachuu biyyaa eegsistee fi eegsisuutti kan jirtu ta'uunshee kan beekamu yoo ta'u , mootummaan ibsa isaatiin gochaan akkanni ibsee  yoo raawwatame mormituun jalqabaa qulqulleettii mana kiristaanaa keenya ta'uushee , irradeebiin yaadachiisuu jaal'atti.

Kanaafis , agarsiistuunshee , sosso'inni tokkoon tokkoo isheetii , naga qabeessaa fi barbaachisummaa seeraa fi bu'uurasaa qofa hordoftee argamuu ishee dha. 

5.2 humnootiin diigdonni biyyaa akka rakkinichi hin furamnee fi ittuu hammaatu taasisan gartuulee alseerawoo ta'uusaanii kan mootummaan raawwatee kan beekuu fi kan deeggarsa addaa kennu ta'uusaa manni kiristaanaa beeksisaa , mootummaanis gochaasaa  alseerawootii deeggaruuf gargaaruu irraa akkanni ofqusatu , qulqulleettiin mana kiristaanaa irradeebiin yaadachiifti. 

5.3. Akka ibsichaatti taanaan , kan rakkinichi hiikamu , yommuu qulqulleettiin mana kiristaanaa mootummaarraa waliigala jiraachuushee , seeraqabeessummaashee , birmadummaa dhaabbatummaashee argachuu qabdu da'aannaa seeraa dhabdee yommuusheen qaamolee alseerawoo wajjin qixxeetti ilaalamtu ta'uusaa ibsichi qooqa mul'atuun kan kaa'e ta'uusaa qulqulleettiin mana kiristaanaa cimsitee kan maggantuu fi kan mormitu ta'uusaa yaadachiisuu jaal'anna.

6. Xumura keeyyata ibsichaarratti , "... rakkinicha hammeessuu fi uummattoota gidduutti walitti bu'iinsa uumuuf , biyya qorumsatti galchuuf qaamolii carraaqan irratti mootummaan hojii seera kabachiisuu isaa akka hojjetu carraa kanaan beeksisa" jechuudhaan kan inni kaa'e ilaalchisee. 

6.1 Qaama ol-aanaa qulqulleettii mana kiristaanaa keenyarraa kan ta'e Qulqulluu Sinoodoosiirraa jalqabee amma caasaa bulchiinsa gadiitti , darbees , amma amantoota hordoftoota isheetiitti , nageenyi biyya keenya Itiyoophiyaa , tokkummaan uummatashee fi dhimma ol-aantummaa seeraa akkuma irradubbannaaf hindhiyeessine irradeebiin yaadachiisaa , aangoo da'eeffachuun gaaffii seeraqabeessa mana kiristaanaa dirqiin , hidhaan , waliigad kineessuunii fi sodaachisuun hiikamuu kan hindandeenye ; kanarrayyuu , mootummaan , ittigaafatamummaa mootummummaa itti kenname loogii malee yoo raawwate qofaa ta'uusaa , manni kiristaanaa , lammata jecha jabaatiin yaadachiisuuf jaal'atti. 

Xumurarrattis , mootummaan yommuu ibsa kana baasu , A.L.I Amajji 27 , 2015 magaalaa Shaashamanneetti humnootiin mootummaa hidhatootiin alseerummaan , fafiinsi fi ajjeechaan garajabina guutuun taasifamee fi hubama uumataa kan hincaqasnee fi gaddumasaayyuu kan inni ittiin ibsuu hindandeenyee fi kan hinbalaaleffanne ta'uusaa yommuu ilaallu , gumaacha mul'ataa mootummaa  salphaatti hubachuuf akka dandeenyu nu taasiseera. 

Kana waan ta'eef , mootummaan , qaamolee alseerawoof deeggarsa kennuu fi qooqa isaanii ta'ee dhiyaachuun , kabajaaf birmadummaa mana kiristaanaa gochaa alseerawaa yareessu irraa akkanni of-eeggatu yaadachiisaa , gochaa qaamoleen alseerawaan hojjetaa jiraniifis deeggarsaaf gargaarsa kenneef mul'inatti mana kiristaanaa dhiifama gaafachuun akkanni dhaabu yaadachiifna. 

Galanni Waaqayyoo!

A.L.I Amajji 29, 2015

Finfinnee , Itiyoophiyaa 

Maddi: Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa Qajeelcha Quunnamtii Uummataa

Afaaniin Tajaajilamuu Akka Meeshaa Siyaasaatti

Obbo Waasiyuuniif jaleensaa machii siyaasa isaanii qabbaneessuuf tooftaasaan gargaaraman , "Waan Afaan Oromootiin qiddaaseen hinqaddafamneef uummati amantiisaa jijjiire." kan jedhu adeemsa ya marqa si hafuufuun siliqimsuufii ture. Wallagga lixaatti qooqa Afaan Oromootiin wangeela barsiisuun kan inni jalqabame tibba ADWUI'iin biyyattii to'atedha yoo jedhame leellisuu hinta'u. Kun yommuu jedhamu , isaan duratti kennamaa hinturre jechuuf utuu hinta'in , jabaatee kan inni itti fufe jechuuf akka ta’e itti hubatamuu qaba. 

Sababnisaas , Lubni Gammachuufaa , Maggaabee Haayimaanot Yiheeyyis Mogas , Lubni Waasihuun , Hordofaan , Lubni Badhaasaa fi warri kaanis manneen kiristaanaa baadiyyaa keessa naanna'aanii barsiisaa kan isaan turan , Afaan Oromoon ta'uusaa kan amantoonni dhugaa ba'aani dha. Warreen Afaan Oromoo hindandeenyes hiiksisaa barsiisaa kan turan ta'uusaanii , qorannoo barreeffama kana qopheessuuf taasifneen mirkaneessuu dandeenyeerra. 

Kan manni kiristaanaa afaan garaagaraatiin barsiiftu namoota gammachiisuuf utuu hin ta'in , ajaja Waaqayyoo raawwachuun ergamashee waan ta'eefi dha. "Hindhaga'aan taanaan akkamitti amanu? Yoo hin amananis akkamitti dhugoomu?" Gooftaanis Duukabu'ootasaa Qulqullootaan afaan isaan tokkicha beekan dabalataan kan inni afaan 71 isaaniif ibse , sababii afaaniidhaa Wangeelli babal'achuurraa akkanni hindanqamneef ta'uusaa akeekkannoon hubatti. Dhugaadha , abboonni keenya duraanii hammamtaa shakkitoonni hojjetaniin hojjetaniiru jechuuf nama dhiba. 

Kan ta'e ta'ee , akka ilaalcha Waasihuunfaatti amantaasaaniitti kiristaanota jabeessuunis ta'e gara amantaa isaanii duraatti akkasaan deebi'an gochuuf , kan gargaaru lallaba wangeelaati malee , Afaan Oromootiin qiddaaseen qaddafamuusaa akka hin taane hubachuuf qorannoo hin fedhoomsu. Sababnisaas , hiika Qiddaasee kan hin beekne dubbataa Afaan Oromoo qofaa utuu hin ta'in , dhalataa saba kamiiyyuu kan Gi'iizii hinbaranne ta'uunsaa amanamaadhaa tii. Kan biraan , qiddaaseen tajaajila kadhannaa ti. Lallabni wangeelaa kutaa qaama qiddaasee keessaa isa tokko yoo ta'u , kan inni kennamaa tures Afaan Oromoon akka ta'e qopheessaa barreeffama kanaa caalaa , Lubni Badhaasaanfaa dhuga baatota hogayyuu dha. 

Qabsoon isaanii , waa'ee fayyuu dhala namaa yaaduun jaalalaaf kasoominaan utuu hin ta'in , oftuulummaa fi tuffiitiin ta'us , Eebbifamoon Abune Heenook akka qiddaaseen Afaan Oromootti hiikamuuf Qulqulluu Sinoodoosiif dhiyeessanii , Sinoodoosiinis waakkannaa tokko malee fudhatee , baasiin ol-aanaan itti ba'ee , maxxanfamee , raabsamee tajaajilarra akka jiru Oortodooksota mitii tii musiliimonnii fi pirotestaantonnuu kanaaf dhugaa ba'u. Kan baay'ee nama dinqu garuu , hordoftoonni amantaa musiliimaa Oromiyaa keessa jiran barumsi isaaniis ta'e sirni kadhannaa isaanii kan taasifaman Afaan Arabaan yoo ta'u , warraaqsi isaanirratti ka'e garuu hin jiru. 

Maarree , maaliif Oortodooksii irratti ijibbaatan ree? Gaaffii jedhu kaasuun nu dirqamsiisa. Qiddaaseen Afaan Oromootti hiikamuunsaa qaamota kana hin gammachiifne. Sababnisaas , foolannaan saammii seenaas kan isaanitti foolate waan ta'eef. Ittoon isaaniin hin itteeffamne waan hin mi'oofneef! Dubbiin dubbii fida akkuma jedhan , duraan duree phaaphaasii kibba lixa Shawaa kan turani Saawiiroos , shallaga maaliin abukaattoo afaanii akkasaan ta'uu danda'aan yommuun yaadu baay'ee na dinqa. 

Sababnisaas , biyya lallaba isaaniitti uumamsa gooliitiin kan beekaman , hammina hojii isaaniirraa kan ka'es yaaddoon keessoo isaanii waan buluuf/Akkuma cubbamaan eenyuyyuu utuu isa hin ari'iin baqata jedhamu/ guyyaa tokkoyyuu biyya lallabaa isaanii bulanii kan hin beekne , biyya lallabichaarrattis tajaajila qabaa guutu kan hin raawwanne akkasaan ta'aan uummati amantoota Waliisoo dhuga baatoo hogayyuu ti. Yommuun kana yaadu , "Bara kitaabi waan hintaanee ol ol ta'e" kan jedhe na yaadachiise. 

Dhimmichi ifatti fedha siyaasawaa kan of keessaa qabu ta'uunsaa , kan akkasii kana kan beekumsarraa , simboof kabajaa abbummaarraa kan gadooman , namoota dhuunfaa Waaqayyo sammuu hintaaneef dabarsee isaan kenne gargaaramuun mootummaan shireessaan tibbana Lixa Wallaggaa irratti kan inni hojjete ilaaluun ga'aa dha. Namoonni kunniin warreen amantaa akkasaan hintaane haalaan hubanna. Sababnisaas , lammiileen keenya sababii amantaa isaanii Shaashamannee irratti , Lixa Shawwaa irratti , Kaaba Shawwaa irrattii fi naannolee Oromiyaa biroorrattis yommuu isaan akka Hoolaa qalaman , manneen kiristaanaa yommuu isaan akka xombooraa gubaman xis jedhanii hafuura hinbaafanne. 

Kanarra , ajjeechaa Goondar irratti raawwatameen abukaattota musiliimotaa ta'aanii isaanii isaaniif dubbatuu hubanne. ABO'n bosona jirus , harka isaanii mirgaa waan ta'eef , waan maraan deeggaruu malee , yoo maal ta'e isa mormu? Itti fufna ...

Haasaan Muummicha Ministeeraa Yommuu Gamaaggamamu

 

 1.      Seenessa walfalmisiisaa farrummaa Mana kiristaanaa irratti kan bu'uureffatee fi kanumas kan cimsu dha.

 

1.1.   Muummichi ministeeraa haasaa isaaniitiin mudama phaaphaasotaa seera mana kiristaanaan alatti raawwatame akkuma raawwattoonni jedhan bu'uura gaaffii uummata Oromoon kan taasifamedha yommuu jedhan , walfudhannaa kaayyoo agarsiisuu caalaattuu , gochicha seera qabeessa taasisuuf yaalaniiru.

1.2.   Mootota garaagaraa duraaniitiin phaaphaasonnii fi keessumattuu phaatiraarikoonni moototan ; boodas , filannoo fi mudama mootummaaleen akkasaan mudamaa turan caqasuun , manni kiristaanittii sirna mudamaa tokkoyyuu akkasheen hin qabaatin turte ; sanuu , giddu seentummaa mootummaalee mirkaneessanii , deebii Qulqulluu Sinoodoosiidhaa siyaasa saboominaa wajjin walitti fiduuf yaaluu isaanii , seenessa falmisiisaa sobaa manni kiristaanitti akkasheen kan hundumaa hin taane ka'u kan cimsu dha.

1.3.    Abboonni Tigiraayiin jiran afaan ofii isaaniin tajaajilamaa yommuu isaan mana kiristaanaa baaneerra jedhan utuu deebiin tokkoyyuu hin laatamin , gaaffii Oromoon ka'uuf mirmir jechuun kun hundumtuu , dhimmichi haala adda ta'een gaaffii uummata Oromootiif deebii tokkoyyuu kennuu dhiisuuf kan taasifame fakkeessanii dhiyeessaniiru.

1.4.    Kabajamoo muummicha ministeeraa , mana kiristaanaa waggoottan kuma lamaaf utuu afaaniif sanyiin hin qoodin wal unachiiftee jiraatte rakkoo siyaasi sanyiidhaa dhaleef sababa taasisanii dhiyeessuun , qaamota mana kiristaanaa bal'eessuuf seenessa walfalmisiisaa sobaa dhiyeessan irraa adda ba'ee hin ilaalamu. Kanarrayyuu , rakkoon amma mana kiristaanaa keessatti uumame siyaasa mootummaan geggeessuu kan qiyyaafata sanyii qabu kufaatiisaaf agarsiiftuu ta'uusaadha kan inni agarsiisu. Yoo dhibe , mootummaan dhaabbilee amantaa kanarraa eeguudhaaf gumaacha barbaachisaa gochuun utuu isaaf maluu , gama kaaniin , guyyoota muraasaa asitti akkuma mul'atu mootummaan muummicha ministeeraa uumtuu fi geggessituu rakkoo sanaa ta'uusaa kan agarsiisu dha.

 

2.      Odeeffannoowwan Bifa Maqeen Dhiyeessuun Hubannaan Dogoggoraa Akka Jiraatu Taasisuu

2.1.   Garaagarummaa abbootii mana kiristaanaa kanaan dura ture dhiphoomsuuf oolmaa taasisan caqasanii kutaa ibsan keessatti , phaaphaasonni haaraan ala turan aankii phaaphaasummaa dura turerra amma ga'aanitti mana kiristaanaa keessa kan turan ta'uusaaniitiin , araarichaan warra duraan turanii wajjin miseensota sinoodoosii akkasaan ta'aan taasifamuusaa ibsaniiru. Garaagarummaasaa hamma tokko kaasuuf garuu , mudamni biyya alaa kan inni raawwatame geggeessummaa Phaatiraarikii Eebbifamoo fi Qulqulluu Abune Marqooriyoosiinidha malee , qaama alseerawaa ofii isaa phaatiraarikii taasisee mudeen miti.

2.2.   "Mudamarratti loogiin jira , mirgi heera mootummaadhaa hin eegamne gaaffilee jedhantu dhufe , gorsinee hindhaga'aamne. Oromiyaa keessatti afaaniinan baradha yommuu jedhu , lakki si hin barbaachisu jechuu hindandeenyu." jechuudhaan , manni kiristaanittii akka waan isheen Afaan Oromoonis ta'e afaanota biroon akkasheen tajaajila kennuutti hinjirreetti fi tajaajiluma kanas guddisuuf akka waan isheen hin qophoofneetti fakkeessuun ibsuuf yaalaniiru. Haala taateewwan lamaan homaa waan wal hin argine ta'aanii utuu jiranii ta'e jedhanii odeeffannoo dogoggoraa kennuun ; keessumattuu , gaaffii dhalattoota Oromoon dhiyaate yommuu ta'u deebiin addaa akka waan kennameefitti fakkeessuun bifa saboominaa kennuufii fi mana kiristaanittii ceepha'uuf yaalaniiru.

2.3.    Qulqulluun Sinoodoosiin warreen mudama alseerawaa raawwatanii fi qaamota irratti hirmaatan maggansuusaa , gama sirna mana kiristaanaan utuu hin ta'in , bifa biraa qabsiisuuf yaadi isaan kaasan kan biraan , kutaa kaabaan wal-waraansa turetti fufee phaaphaasonni Tigiraayiin jiran mana kiristaanaarraa adda baaneerra yommuu jedhan Qulqulluun Sinoodoosiinis ta'e qaamonni mana kiristaanaa biroon , homaayyuu akkasaan hin dubbanne ibsaniiru. Wantichoo , akka jecha faranjootaa isa , “It is like comparing apples and oranges.” jedhamuu dha. Sababnisaas : -

·         "Addaan baaneerra" jedhan malee , phaatiraarikiis , phaaphaasotas hin muudne. Yoo barumsa shakkii ta'e malee , manni kiristaanaa gochaa karaa alseerawaa malee , sababii haasaa qofaan nama hin maggansitu.

·         Waraana tureen dhumaatiin Oortodooksota Tigiraayirratti raawwatame ammayyuu dubbatamee hin xumuramne. Kan gamsoominaan dubbatamee fi gochaa raawwatame kaayyo qoqqooduu qabatanii kan ka'aan warra sobdootaa wajjin waldargomsiisuun , goolii biyyattii keessatti raawwatame ammayyuu hin hubanne jechisiisa.

·         Abboonni kaabaa jiran dhiibbaa siyaasaa ittiin , 'Adda baaneerra' jiraachuu akkanni danda'u utuu beekamuu fi rakkinichi nageenyi argamuu wajjin ofumasaan akkanni hiikamu utuma beekamuu , biyya 'bilisummaan' jirutti gochaa alseerawaa , uummataaf biyya qoqqoodu qaamota raawwatanii wajjin waldorgomsiisuun , barbaachisaa miti.

·          Kanumaa wajjin , walitti qabanii , mootummaan kun Mana kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoof araara nageenyaarraa jalqabee , deeggarsa addaa taasisaa turuusaa ibsaniiru. Kanaafis agarsiiftuu tokko kan isaan taasisan , mootummaan isaanii , qabiyyeesheen bulchiinsa finfinneerraa qabduuf isaan muraasa qofaaf gochaa mirkaneessa qabiyyee lafaa taasise , dhaabbilee amantii biroof kan taasifame kennaa lafaa haaraa haaraa wajjin birqabeessuun , Manni kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo , dhaabbilee amantii warra kaanii kan caaluun kennaa lafaa akka waan isheen argatteetti dhiyeessuu isaanii.  Odeeffannoon kun utuma dhugaa ta'ee iyyuu , qabiyyee lafaa mana kiristaanaa finfinnee ala jiru butachuu , buqqaatiif ajjeefamuu Oortodooksotaa utuu hin kaasin bira darbuun , seenessa walfalmisiisaa sobaa dhugaa fakkaatu afarsuu dha.

 

3.      Dhaaba Amantaa Mirga Namoominaa Qabdu Seerasheen Alatti Qaamota Alseerawoo Ofiisaanii Mudanii Wajjin Qixxee Kaa'uu

3.1.   Muummeen ministeeraa haasawaa isaaniitiin Qulqulluu Sinoodoosii Mana Kiristaan seera qabeessa ta'ee fi namoota dhuunfaa(gurmuu) karaa alseerawaan mudaman akka qaamota seera qabeeyyiitti yommuu waldorgomsiisan dhaga'aamu. Kunis : -

·         Dhaabbi'ee Seeraqabeeyyii duraan turaniif bu'uura seera qabeessummaa kan diige dha ,

·         Qulqulluun Sinoodoosiin qaama alseerawaa kanaa wajjin akka teessumaan dubbatuuf dhiibbaa bulchuuf giddu seentummaa mul'ataa mootummaan muummee ministeeraa itti adeemaa jiru sochiisaa kan agarsiisu dha.

·          Har'a , lamaan isaanii iyyuu rakkoo isaanii dubbii teessumaan fixuu kan jedhu faaneffannaan , gareen alseerawaan kun kanatti fufuunis biyyoota lallabaa irratti saammii fi weerara gurmaa'ina mana kiristaanittii irratti alseerawaan kun raawwatuuf , "Qaamonni lachan" waliigalanii haa hiikani kan jedhuun deebii seeraqabeessa ta'e deebisuurraa of-eeggachuuf mijeessuu dha.

·         Sanuu , teessumaan mariin fixuun , gareen alseerawaan sun mudama sirnamaleessanni taasise Qulqulluun Sinoodoosiin akka fudhatu bifa fakkaatuun , araara nageenyaa abbootaa duraan tureen phaaphaasota mudaman Qulqulluun Sinoodiin akkanni fudhate kaasaniiru. Dhimmichi akkuma jedhame , “It is like comparing apples and oranges.” dha.

 

4.       Haqaa fi da'oo seera qabeessummaa doqnuu fi gara fuulduraafis , kanaaf akka hin qophoofne haasaa akeeku dha.

·         Akkuma bartee ta'e rakkoo biyya keessatti raawwatamu hundaaf mootummaan ittigaafatamummaa kam iyyuu akka hinqabne bifa baratameen ibsaniiru. Ofgamaaggamuunii fi rakkoo amanuun , dhaabbata mootummaa rakkoo hiikuuf fedha qaburraa kan eegamu dha.

·          Muummeen ministeeraa , 'Qaamota lachan gidduu' akka gidduu hin seenne cimsanii dubbataniiru. Garuu ammoo , yaadonni ibsa isaaniin kaasan hundumtuu karaa alseerawaa ta'een qaamonni walmuudan dhimmootaaf seenessa falmisiisaa isaan akka sababaatti dhiyeessanii wajjin walsimataa ta'uusaa , hirmaannaa mootummaa isaaniin jiru ifatti kan agarsiisu dha. Kun , dhugaarraa kan fagaate , kan ija qulumsee fi soba nama tilmaamsisu dha. Eegumsa mana lubummaaf ture kan kaase , phaaphaasota dabalatee kineessaa fi hidhaa kan jiru , qabeenya mana kiristaanaa kan cabsisiisu eenyu dha? Mootummaa nuti hinbeekne kan biraatu jira moo? kan nama jechisiisu dha. Dhimmichi garuu , olitti akkuma ilaalle , gurmuun alseerawaan kun , eegumsaaf deeggarsa mootummoota naannoleen ittifufiinsaanis biyyoota lallabaatti manneen kiristaanaa daangessituurraa jalqabee , mana lubummaa aanaarraa amma biyya lallabaatti gurmaa'insa mana kiristaanaa jiran hunda akka barbaadanitti , gochaa humnaan fudhachuu , da'aannaa kennuufiinii fi gaaffii haqa argachuu manni kiristaanittii kaaftu , "Lachan isaanii iyyuu waliigalanii haa hiikani" adeemsa haqadhabeessa jedhuun bira darbuuf akka isaan dandeessisuuf ta'uunsaa amanamaa dha.

·         Qulqulluu Phaatiraarikiirraa jalqabee abboonnii fi qaamonni mana kiristaanaa , mootummaan akkanni ittigaafatamummaa seera kabachiisuusaa akka ba'aatu jechaa kan isaan isatti waawwatan , biyyattiin mootummaa haqaan hojjetu qabdi jedhanii ti. Kabajamoo muummee ministeeraa , mee , akka isaan gara biyya lallabaa isaanii hin seennee fi mana kiristaanaa maallaqa amantootaatiin isaan Jimmaatti ijaarsisan akka hin eebbisiifneef kan dhorkaman Eerpoortii Jimmaatti hidhamanii gara Finfinneetti deebi'uuf kan dirqisiifaman abbaa maanguddoo Eebbifamoo Abune Isxifaanoosiin gaafadhaa.

 

5.       Sosso'iina Oortodooksotaa waa'ee haqaaf taasifamu hunda dhibamuu nageenyaa fi kanumaanis , amma humnaan mootummaa fenqelchuu wajjinis akka lakka'aamu ibsuu isaanii ,

•      Oortodooksonni , rakkoo kana ilaalchisee , sanyiif afaaniin utuu adda hinba'in sagaleesaan kallattii hundumaan dhageessisaa jiran jijjiirraa  mootummaatiif sosso'ina taasifamu fakkeessuudhaa fi dandeettii sosso'ina akkasii to'achuu danda'u akka qaban bifa sodaachisuutiin dubbataniiru. Kabajamoo muummee ministeeraa , "Mootii waggaa kumaa , garuu , harka keessan mana kiristaanaarraa kaasaa" dha sagaleen mana kiristaanaa , abbootaa , amantootaa.
• Abboonnii fi qaamonni mana kiristaanaa , gidduseentummaan mootummaadhaa , biyyattii gara goolii hinbarbaachifneetti geessuu danda'a yaaddoo isaanii jedhu kan isaan ibsan , amma akkuma agarru , mootummaan sagalee amantootaa ukkaamsuu fi fedhiisaa raawwachuuf akkanni humna gargaaramu hubachuuni dha. Garuu ammoo , aarsaa kaffalchiisus , miidhamni mana kiristaanaarra ga'aa jiru , callisuun kan bira darbamu kan hin taane akka ta'e ifaa dha.  

Kanaafidha amantoonni bakkuma bakkaa , "Amantaa duunuuf malee , saba duunuuf hinqabnu" dhaadannoo jedhu qabatanii kan isaan mul'ataniif. Sagalee amantootaatiif mootummaan qawwee utuu hinta'in yoo gurra isaa kenne , rakkinicha hiikuun , kabajamoon muummeen ministeeraa akka jettan 'Salphaa' ta'uu baatus , saaqaa karra nageenyaa dha.

 

6.       Muummeen ministeeraa , rakkoo uumame hiikuuf salphaa akka ta'e himuu isaanii.

Goolii biyyattiin amma keessa jirtuuf wantoota taasisan keessaatii tokko , rakkoolee jaboo akka injijjiitti lakkaa'uurraa kan madde dha. Mana kiristaanaa uummata amantaanii fi hawwaasummaan waliinfiroomsitee jiraachifte sanyii fi afaaniin addaan qooduuf gochaan taasifamu , 'Salphaadha' jedhanii darbuun , yookiin rakkinicha hubachuu dhabuu , yookiin rakkinichi akka hiikamuuf hanqina fedha dhabuu kan akeeku dha. Yookiin , rakkoo hirmaannaa kallattii mootummaan keessaa qabuu fi deeggarsa qaamolee alseerawoof deeggarsa laatamu haguuguuf yaalii taasifamu dha.

 

7.       Rakkoo dhaabbilee amantaa garaagaraa keessatti uumamuuf rakkoo qofiinsa dhaabbilee sanaa taasisanii gidduseentummaa mootummaa haaluun , dhaabbileen amantaa akka rakkoo keessa hin seenneef siyaasarraa , hannarraa , sanyiirraa bilisa ta'uu akkasaan qaban muummeen ministeerichaa hubachiisaniiru. Gorsa ba'eessa dha. Mootummaan harkasaa mana kiristaanaarraa kaasnaan , rakkoon hundumtuu irraa caba. Rakkoolee sadan iyyuu baroota garaagaraatti kan mana kiristaanaa keessa galche mootummaa dha. Kan isaan duraa waan darbeef , gumaacha mootummaa muummicha ministeeraa agarsiistuunsaa

• Paastaroonni badhaadhinaa tokko tokko kan muummicha ministeeraa deeggaran yommuu isaan mana kiristaanitti sababa booddeetti hafummaa taasisanii ittigaafatamtuu goolii siyaasaa fi diinagdee biyyattii akka isheen taatetti taasisanii yommuu isaan dubbatan callisuun bira darbuu
• Waliigala jiraachuu seera qabeessummaa mana kiristaanittii , qaama alseerawaa wajjin qixxeessanii ilaaluu
• Dursamee akkuma ibsame , qaamota alseerawoo toora siyaasaatiin mana kiristaanittii sanyiin qoqqooduuf yaalan ifatti deeggaruu
• Haasawaa haarra taasisaniin dabalatee , manni kiristaanaa akka waan isheen akka namoonni afaan isaaniin hinbaranne dhiibdutti kan fakkeessu haasaa gooliinsa xuqatu taasisuu isaanii.

Gudunfaa

Haasawaan muummicha ministeeraa , cufti isaayyuu kan rakkoo furu utuu hinta'in , rakkoo amma uumame irratti kan beenzila firfirsee fi haasawaa itti gaafatamummaa jalaa nama hin oolchine dha. Rakkinichaaf furmaanni nageenyaa akka dhufuuf mootummaan gidduseentummaa isaa dhiisee ,

1.  Waliigala jiraachuu seera-qabeessa mana kiristaanittii fudhatee , mirga seera-qabeessa ishee kabachiisuu
2. Mana kiristaanittii fi haleellaa caasa qabeessa tajaajiltoota isheerra ga'u dhaabsisuu
3. Yaada bilisaan ibsachuu lammiilee heera mootummaawaa ta'e kabajuu fi gaaffilee isaan kaasaniif gurra kennuun, mootummaa biyya geggeessuu fi geggeessaarraa gochaa eegamu dha.

 

 

 Maqaa Abbaa , Maqaa Ilmaa , Maqaa Hafuura Qulqulluu , Sadan Waaqa Tokkoo , Ameen.

Ibsa Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaarraa Kenname

Qulqulluun Sinoodoosii Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoon Itiyoophiyaan Hafuurri Qulqulluun isa geggeessu , Kitaaba Haqaa Hafuurawaan ; akkasumas , Seera Mana Kiristaanaa keeyyata 19 muraa lakk. 3 dhimmi hatattamaaf akka tasaa yommuu mudatu yaa’ii guutuudhaa akkanni taasisu bu’uura seeraan tumameen , A.L.I Amajji guyyaa gaafa 18 , 2015 Yaa’ii Guutuu hatattamaa taasiseen , Cabiinsa wayitawaa: amantaa , qannoonaa , fi bulchiinsaa ilaalchisee murtiilee dabarseera.

Manni Kiristaanaa qulqulleettiin durummaa qabdu , kan duuka bu’uummaa , kan idil-addunyaa taate uummataaf alagoota , namaaf ergamoota , uumamaaf uumaa , caalaattuu , garaagarummaa namaaf Waaqayyo gidduu jiru bal’eessee , ilmaan namootaa hundumaa: afaaniin , bifaan , gosaan utuu addaan hinqoodin tokkummaatiin qabeenya Ilmaa (Kennaa ayyaanaa Iccitiiwwan mana kiristaanaa torbaniin kennamu) fi maqaa kiristaanummaa argatanii jilba Hafuura Qulqulluu keessaa , gadameessa Yoordaanos keessaa kan dhalatan , bishaan cinaachasaa keessaan kan cuuphaman ijoollee mana kiristaanaa akkasaan ta’aaniif , garaagarummaa kan hin qabne mootummaa Waaqayyoo ishee kan barabaraa akka dhaalaniif dhiiga Kiristoosiin kan hundoofte Qulqulleettiin Mana Kiristaanaa , qorumsa baradhufee darbu isheerratti ka’aan mara dabartee bara keenya geessee tti.

Yoomayyuu , haala kitaabilee qulqullaa’oo irraas ta’e barumsa amantaa Oortodooksiirraa raawwatee adda ta’een Mana kiristaanaa gosaaf afaaniin adeemsi gargar baasuu sadarkaa idil-addunyaatti waan hoodaa ta’us , Manni kiristaanaa gama amala amantaaf hafuurummaa isheerraa kan adda ta’een , seenaaf sirnashee kan hin gitneen , seera hafuurawaarraa , seera uumamaa fi seera qalbii keessaa bifa ba’een haleellaan isheerra ga’ee fi gochi Fonqolcha Sinoodoosii daran ishee gaddisiiseera.

Qulqulleettiin Mana kiristaanaa seenaa ishee keessatti: tokkummaa biyyaatiif , haqaaf , ogummaaf , hidhatiinsa uummataaf , guddina hawwaasummaaf , fayyaaf , naamusa gaariif hundeef utubaa ; utubaaf shereeraa taatee sadarkaa idil-addunyaatti kan sodaatamte , kan kabajamtee fi kan jaal’atamte ; sonaaleen ishee fi kuufamni qabeenyi beekumsashee rogeeyyiitiin kan beekame , barumsa addunyaa keessatti utuu hin hafin kan bocame ; haayyotii dhugaatiin kan dhugeeffame , hambaaleen ishee kan isheef galma’aan yoo taatu ;

Dhiyeenya kanatti , ofiima isheetii kan isaan mudde biyya keessaa fi biyya alaatti ergama duuka bu’uummaa ol-aanaa akka ba’aataniif dureewwan phaaphaasotaa imaanaan isaanitti kennameen , bu’uura amantaa , qannoonaa amantaawaa , sirna bulchiinsaa mara karaa cabseen , guddinaaf bulchiinsa hawwaasaa keessatti uummataa wajjin kan dhaabatte , siyaasarraa walaba kan taate , dhaabbilee hafuurawaa fi uummatawaa ta’aan ganuun gochaa  alseerummaa ol-aanaa ta’e , gochaa dhaabbatittii jigsuu fi caasaashee diiguudhaa raawwatameera.

Bu’uuruma kanaan : -

A.L.I guyyaa gaafa Amajji 14 , 2015 Biyya Lallabaa Kibba Lixa Shawwaa , aanaa Sooddoo Daaxuu , magaalaa Waliisoo keessaa achi ba’ee kan argamu Mana Kiristaanaa Haroo Baalawaldii keessatti kan raawwatame baay’ee kan gaddisiisuu fi fafsiisaa al-sinoodoosii kan ta’e , cabiinsa alseerawaa qannoonaa mana kiristaanaa ilaalchisee , Qulqulluun Sinoodoosiin geggeessummaa Hafuura Qulqulluutiin yaa’ii guutuu hatattamaa taasiseera ;

Qulqulluun Sinoodoosiinis , biyya keessaa fi biyya alaa kan jiran biyyi lallabaa marri ; yaa’iin bulchiinsa mana lubummaa muummee teessoo phaatiraarikii ; yaa’iin haayyotii , qajeelchaan tajaajila seeraa , tokkummaan dargaggootaaf manneen barnoota dilbataa idil-addunyaa fi sadarkaa biyyaa , waldaaleen hafuurawoon , gamtaan amantootaa fi tajaajiltootaa , Oortodooksonni marri xalayaatiin , miidiyaa fi yaada gorsa isaan qaamaan kennanii fi ibsa ejjannoorraan ka’uun ;

Michoonni QUlqulleettii Mana kiristaanaa biyya keessaaf biyya alaa jiran ; keessumattuu , Qulqulluun Sinoodoosiin Mana Kiristaanaa Oortodooksii Koptikii Iskindiriyaa Gibx , Phaatiraarikii seera qabeessaan alatti mudama taasifamu akka hinfudhannee fi beekamtii akka hin laanne ibsa ejjannoo erganiin , Manni Kiristaanaa Oortodooksiin Tawaahidoo Eertiraan , Manni Kiristaanaa Oortodooksiin Maalaankaaraan Hindii fi Manneen Kiristaanaa Obboleewwan Oortodooksiin isaan biroonis , Manni Maree Manneen Kiristaanaa Idil-addunyaan , Dhaabbileen Hafuurawoon Idil-addunyaan , Dhaabbileen Tola-oltummaa fi Misoomaa Qooddatoon ; gochicha maggansuun , kan hinfudhanne ta’uusaa ibsa erguudhaan qooddattummaa agarsiisaniin ;

Dursee akkuma ibsame Qulqulleettiin Mana kiristaanaa yeroo itti dhiiga Kiristoosiin hundooftee jalqabee , yeroo isheen qorumsa malee jiraatte akkanni hin jirre kitaabileen qulqullaa’oonii fi galmeewwan seenaa yoo dhugaa ba’aan , bara Duuka Bu’ootaa obboloonni soboon , bara haayyotii shakkitoonni garaagaraan , .  .  . yeroo yerootti ka’uun ishee qoraa turaniiru. Ammas , ifatti akkuma mul’atu , alaanis keessaanis qacareeyyii gurma’aaniin qoramuurratti argamti.

Kanaafis , A.L.I guyyaa gaafa Amajji 14 , 2015 Biyya Lallabaa Kibba Lixa Shawwaa , aanaa Sooddoo Daaxuu , Mana Kiristaanaa Haroo Baalawaldii keessatti dura bu’uummaa Abbaa Saawiiroosiin fafsiisaa , alseerawaa , cabiinsi qannoonaa Mana kiristaanaa daran gaddisiisaa Al-sinoodoosii ta’e isa tokko yoo ta’u ; dura bu’uummaa Abbaa Saawiiroosiin cabiinsi qannoonaan Mana Kiristaanaa raawwatame , manoksoota 26 mudama qannoonaa keessaa ba’e kennuu isaaniitiinii fi biyyoota lallabaa Hangafoonni Phaaphaasotaa geggeessanitti karaa seeraan ala ta’een ramaduun cabiinsa qannoonaa Mana kiristaanaarra darbee amantaa kan qoqqoodu ; tokkummaa biyyaa kan qaqaawwiseessuu fi kan diigu , amantoota amantootaa wajjin , luboota lubootaa wajjin , haayyotii haayyotaa wajjin , dargaggeessa dargaggeessaa wajjin . . . kan walitti buusuu fi kan dhiiga dhangalaasisu , nageenya kan booressu ta’uusaa Qulqulluun Sinoodoosiin hubateera ; kana waan ta’eef ,

-Olitti akkuma ibsame , Duuka Bu’ootni Qaleemanxoos sadaffaa isaanii irratti , keewwata digdamii shanaffaarratti , “Ephisqoophoosonni koonyaa hundumaa keessa jiran dureen isaanii eenyuunuu akka ta’e beekuu qabu. Duree isa haa taasisan ; fedhasaa malee hojii xixiqqoos gurguddaas homaa waayyuu hin hojjetin ; innis , lammatas utuu ephisqoophoosonni hin heeyyamin hojii babba’eessa hin hojjetin , yoo isa xixiqqaa hojjete gatiin irra hin jiru.  Hundumtuu akka gorsa yaada garaa tokkootti , akka dubbataa sagalee tokkoo ta’aanii , tokkummaatiin haa jiraatani” jedhanii murteessaniiru. Qaamonni alseerawoon kunniin , qannoonaa Duuka Bu’ootaa kana haquu isaaniitiin.

-Lammatas , keewwata afurtamii afuraffaarratti , “Dureen Phaaphaasiin (Phaatiraarikiin) ephisqoophoosonni biyyota irratti mudaman irratti hojiisaan hojjetan , ajajasaan ajajan haa qoratu. Hojii hin malle hojjetanii , ajaja hin malle ajajanii yoo arge , jijjiiree ajaja isaaf mul’ifame haa ajaju. Inni , hundumaaf abbaa mudama isaaniidhaatii ; isaanis , ijoollee isaadhaatii. . . .” jedheera. Sirna mudamaa kana qannoona maleessa kana namoonni dhuunfaan raawwatan , karaa alseerawaa fuulleematti birmadummaa aangoo Sinoodoosii fi mirga Qulqulluu Phaatiraarikii cabsuu isaanii.

Mudama lubummaa ilaalchisee , “Akka Aaroniin kan Waaqayyoon waamamerraan kan hafe , eenyuyyuu , ofiisaaf kabaja kan fudhatu hin jiru” (Ibr. 5:4)  akkuma jedhu sagaleen Waaqayyoo , daaqunummaarraa jalqabee amma phaatiraarikiitti mudamni jiru jalqaba Waaqayyorraa waamamuusaa kan gaafatu yoo ta’u , muudamtootaaf , filattootaa fi filchiistotaaf iyyuu haa hafuutii qannoonaa mana kiristaanaan kan murtaa’e , ulaagaa kitaaba qulqullaawaa kan qabu ta’uunsaa , hundumaaf ifaa dha. Kanas , Qulqulluun Phaawuloos ergaasaa barreesse irratti bal’inaan ibseera. (1Ximo. 3:10 , Tiitoo 1:5-7 , Haqa Hafuurawaa Keewwata 4)

-Kanas , Duuka Bu’oonni Qulqulloonni mudama ephisqoophoosotaa ilaalchisee Qalemanxoos sadaffaarratti , “Ephisqoophoosiin , namoonni biyyasii , phaaphaasiin biyyasii heeyyamaniifii haa mudamu ; argamnaan sadii , argamuu baannaan ephisqoophoosota lama ta’aanii haa mudaniin” jedheera. Kunis , biyya Qulqulluun Sinoodoosiin hinjirretti , yommuu Phaatiraarikiin hin jirretti akka amantoonni hinbittinnoofneef jedhamee kan taasifamudha malee , Abbaa Teessummaa Phaatiraarikiitiin kan Hafuura Qulqulluutiin geggeessu aangoo birmaddummaa Qulqulluu Sinoodoosii dhiibuun kan raawwatamu taanaan garuu , qannoonaa kana gochaa alseerummaan raawwatameef caqasuun , Wangeela Qulqulluu irratti , Gooftaan keenya , Qorichi keenya Iyyesuus Kiristoos akkuma nu barsiise , jecha arrabsoo  Hafuura Qulqulluu irratti akka dubbachuutti lakka’aamee , cubbuu hin haqamne ta’uunsaa jala muramuu qaba. (Maat. 12:30-32 Luq. 12:10 , Maarq. 3:28-29 1Ximo. 1:13) Gochaan namoota kanaa , hojiirra kan jiru , seera qabeessa Hafuura Qulqulluutiin kan geggeeffamu fonqolchuu , Caasaa Mana Kiristaanaa guddoo jigsuu , gochaa dhaabbata seera qabeessa diiguu ; yookiin , jigsuu ta’uusaatiin , Qulqulluu Sinoodoosiin magganfamaniiru.

-Abboonni dhibba sadiif kudha sadiis , mudama ephisqoophoosummaa ilaalchisee , qannoonaa Niiqiyaatti katabaniin , keewwata salgaffaarratti , inni tokko isa kaaniin ephisqoophoosummaa muduuf yoo fedhe , namoonni biyyasii yoo heeyyamaniif , phaaphaasiin biyyasii yoo hin heeyyamaniif , ephisqoophoosummaa muduun isaaf hin ta’u ; kana diigee yoo argame , Sinoodoosiin inmaggansa , mudamisaas in hafa” jedheera. Kunis , tibba kana , qannoonaa Mana kiristaanaan alatti , Mana Kiristaanaa Qulqulleettii Oortodooksii Tawaahidoo durummaa qabdu , kan duuka bu’uummaa , kan biyyaalettii fi kan idil-addunyaa taate aangoo birmaddummaa Qulqulluu Sinoodoosii seena qabeessa ta’e dhiibuun ijajabinaan mudamni raawwatameera kan jedhame dursee abboottan qulqullootaan kan magganfame dha ;

-Kanumaa wajjin yommuu mudamni ephisqoophoosotaa raawwatamutti , eeyyama Qulqulluu Phaatiraarikii malee , eenyuyyuu gara masaraa mootummaa akkanni deemuuf qannoonaan Mana kiristaanaa hin heeyyamu. Kanarra kan darbe yoo jiraate phaaphaasiirraa fi ephisqoophoosota keessaa eenyuyyuu eenyu dureen phaaphaasotaa utuu isaaf hin heeyyamin gara mana mootii hindhaqin , kan ajaja kana diige Qulqulluun Sinoodoosiin isa maggansa” jedhamee waan murtaa’eef , har’as , murtoo Qulqulluu Sinoodoosii fi Qulqulluu Phaatiraarikiin alatti sochiin kam iyyuu ta’u alseerawaa ta’uusaatiin , Qulqulluu Sinoodoosiin magganfameera.

-Qannoonaa Mana kiristaanaan , namni hunduu aankiisaa eeggatee haa jiraatu malee , inni tokko gara aankii isa kaaniitti hindarbin ; sirna nuti tumne kana nama diige , Sinoodoosichi inmaggansa jedhamee bu’uura barreeffameen , qaamonni alseerawoon kunniin , Qulqulluu Sinoodoosiitiin magganfamaniiru.

-Seera Mana Kiristaanaa keewwata 16 muraa lakk. 30 irratti , ephisqoophoosota muduun barbaachisaa ta’ee yommuu argamu , bu’uura qannoonaa mana kiristaanaatiin akka isaan fo’amanii fi mudamaniif aangoon murteessuudhaa , kan Qulqulluu Sinoodoosii ta’uusaa , kutaa seeromsu kan cabse ta’uusaatiin ;

Seera Mana kiristaanaa keewwata 37 muraa lakk. 1 irratti , filmaanni ephisqoophoosotaa kan inni raawwatamu , mudamuun ephisqoophoosummaan barbaachisaa ta’uunsaa yaa’ii guutuu Qulqulluu Sinoodoosiitiin yommuu itti amanamuu fi yommuu murtaa’u qofaa kan raawwatamuu fi seeromuusaa ;

Seera Mana kiristaanaa keewwata 18 muraa lakk. 5 irratti dureen phaaphaasiin(ephisqoophoosiin)  seerawwaniif qannoonaa amantaa mana kiristaanaa faallomsu miseensummaarraa akka haqamu seeromuu isaatiin , Qulqulluun Sinoodoosiin isaan magganseera.

Walumaagalatti , gochaan alseerawaan raawwatame , madaaltoo seera namaanis ta’e seera Waaqayyootiin kan magganfame , bu’uura amantiirraa kan adda ta’e , qannoonaa abbootaan , seera mana kiristaanaatiinii fi bulchiinsa mana kiristaanaan , waliigalatti , kan fudhatamummaa hin qabne dha. Kanaafuu ,

1ffaa. Bu’uura Kitaaba Haqaa Keewwata 5 muraa keewwataa 138 tiin , A.L.I guyyaa gaafa Amajji 14 , 2015 Biyya Lallabaa Kibba Lixa Shawwaa , aanaa Sooddoo Daaxuu , Mana Kiristaanaa Haroo Baalawaldii keessatti

1ffaa. Abbaa Saawiroos

2ffaa. Abbaa Eewosxaatewoos

3ffaa. Abbaa Zeenaa Maariqoos qannoonaa Mana kiristaanaa cabsuun , aangoo isaaniif hin kennamneen ephisqoophoosota 26 muudneerra , Sinoodoosii hundeessineerra jechuun , miidiyaalee hawwaasaa irrattii fi miidiyaalee biroodkaastiitiin ibsa laataniin , kan mirkanaa’e ta’uusaatiin , gochaama isaanii kanaan uummata kiristaanaa biyya keessaaf biyya alaa jiraatu goyomsuun gochaa ganiinsaaf shakkiinsaa raawwachuu isaaniitiin , Qulqulluun Sinoodoosiin Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa Hafuura Qulqulluutiin hoogganamu maggansee ; Mana Kiristaanaarraa kan isaaniif kenname daaqunummaarraa jalqabee aangoo lubummaa guutuu jiru haquun , maggansee isaan baaseera.

Kana waan ta’eef : -

A.Taayitaan lubummaa isaanii fi maqaan aankii isaanii murtoo guutuu yaa’ii Qulqulluu Sinoodoosiitiin kan ka’e waan ta’eef , A.L.I guyyaa gaafa Amajji 18 , 2015 irraa jalqabee maqaa addunyaawaa isaanii duraaniitiin akkasaan waamaman ;

B.Naanna’aa tajaajila hafuurawaa mana kiristaanaattis , jireenyaanis ta’e du’aan tajaajila hafuurawaa kam iyyuu akka isaan hin arganneef Qulqulluun Sinoodoosiin maggansee tokkummaa mana kiristaanaarraa gargar isaan baaseera.

C.Namoota dhuunfaa yaa’iin guutuu Qulqulluu Sinoodoosiin maggansee isaan baase kana biyyoota lallabaa isaan geggeessaa turan tajaajila hafuurawaa raawwachuun biyya lallabichaa kan hoogganan abbootii eebbifamoo ,

1.Biyya Lallabaa Kibba Lixa Shawwaa

2. Biyyoota Lallabaa: Keeniyaa , Ugaandaa , Taanzaaniyaa fi Ruwaandaa

3.Biyya Lallabaa Iluu Abbaabooraa Fi Bunnoo Beddellee

4. Biyya Lallabaa Kaaba Ameerikaatti Meeniisootaa Fi Naanna’aasaa

5.Biyya Lallabaa Godinaalee: Gujii , Lixa Gujii fi Boorana Liiban

6.Kawaalaa Miskaayee Hizuunaan Madaani’aalemiif

Hangafoonni Phaaphasotaa abbummaatiin hoogganan akka isaan ramadamaniif guutuun yaa’ii Qulqulluu Sinoodoosii murteesseera.

Haa ta’u malee , olitti namootni dhuunfaan maqaan caqasamanii magganfaman , cabiinsa qannoonaa hojjetaniif gaabbanii yoo dhiifama gaafatan , balbaloonni araaraa Qulqulleettii Mana Kiristaanaa yeroo mara banaa ta’uusaanii fi bu’uura qannoonaa mana kiristaanaatiin kan isaan simannu ta’uusaa Qulqulluun Sinoodoosiin nii beeksisa.

2. Birmadummaa Qulqulluu Sinoodoosii fi Mana Kiristaanaa sarbuunii fi qannoonaa Mana kiristaanaa cabsuun gama namoota dhuunfaa kaka’aaniin mudama ephisqoophoosummaa arganneerra ; mudamneerra jechuutti kan jiran manoksoonni 25 karaa alseerawaan qannoonaa mana kiristaanaa cabsuun kan argaman waan ta’eef , dursee mana kiristaanaarraa kan isaaniif kenname taayitaan guutuun daaqunummaarraa jalqabee , guutuu yaa’ii Qulqulluu Sinoodoosiitiin magganfamanii adda baafamaniiru.

3. Namoota dhuunfaa kana keessaatii tokko kan ta’aan Abbaan Tsegga’aab Addunyaan walga’ii hatattamaa Yaa’ii Guutuu Qulqulluu Sinoodoosiin dura cabiinsa qannoonaa fi gochaa alseerawaa kana hubachuunii fi gaabbuun , gochicha mormuun bu’uura isaan iyyannoo mana kiristaanittiif dhiyeessaniin , Qulqulluun Sinoodoosiin dhiifamicha kan isaaniif fudhate yoo ta’u , akkuma isaanii olitti kan magganfaman namootiin dhuunfaan 25 cabiinsa qannoonaa hojjetaniif yoo gaabbanii dhiifama gaafatan , balbaloonni araaraa Qulqulleettii Mana Kiristaanaa yeroo hundaa banaa ta’uusaanii fi bu’uura qannoonaa Mana kiristaanaatiin kan isaan simannu ta’uu keenya ibsina.

4.Farrummaa Mana Kiristaanaa kanaanii fi gochaa alqannoonawaa ta’e kanaan biyya keessas ta’e biyya alaa jiraachaa , kallattiinis ta’e alkallattiitiin ; yookiin , bakkichatti argamuun tumsituu balleessaa gochichaa kan ta’aan Mana Lubummaa Muummee Teessoo Phaatiraarikiirraa amma Mana kiristaanaa daangessituutti hojjettoota jiran ilaalchisee , Waajjirri Barreessaan Mana Lubummaa Teessoo Phaatiraarikiidhaa hordoffii barbaachisaa fi murtoo bulchiinsaa akka kennu ;

5. Gochaa alseerawaa fi cabiinsa qannoonaa kana kan seenaan haa hafu hinjennee: yaadaan , maallaqaanii fi haala biraa kamiinuu deeggarsa gochaa kan turanii fi gochuutti kan jiran dhaabbileef namootni dhuunfaan kam iyyuu gochaa alseerawaa isaanii kanarraa akka isaan of qusatan Qulqulluun Sinoodoosiin jabeessee yaadachiisaa , kun yoo hinta’in , barbaachisummaa seeraan akka raawwatamuuf Qulqulluun Sinoodoosiin murteesseera.

6. Hooggantoonni hojii sadarkaa sadarkaan jiran mana kiristaanittii: Haayyotiin Mana kiristaanaa , Manoksoonni , Luboonni tajaajiltoonni , dargaggoonni mana barumsa dilbataa , waldaaleen hafuurawoon garaagaraa Mana kiristaanittii fi amantoonnii gochaa alseerawaa kana ittisuunii fi nageenyummaa Mana kiristaanaa keessanii eeguun dabalataan , gochaa alseerawaa kanaaf dhaabbilee fi namoota dhuunfaa deeggarsa garaagaraa taasisaniif hordoffiif to’annoo barbaachisaa taasisuun , hojii ittisaa keessan akka ba’aattaniif Qulqulluun Sinoodoosiin murteesseera.

7.Maqaa Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa , fuulduraanis ta’e dugduubaan itti dabaluunii fi hir’isuun , gariinis ta’e guutuunis gargaaramuu ; aasxaashee , teessooshee , meeshaalee qulqullaa’oo waaqeffannaa fi sirna ishee ittiin raawwattuu fi uffatawwanshee ; akkasumas , kitaabasheen tajaajilamuu akka isaan hindandeenye ta’uunsaa beekamee , dhimma kana , qaamonni mootummaa sadarkaa sadarkaan jiran hordofanii akkasaan raawwataniif Qulqulluun Sinoodoosiin kan murteesse yoo ta’u , dabalataanis , namoota dhuunfaa fi dhaabbilee  murtoo kanarra darbanii argaman irratti , hordoffii seeraa barbaachisaa ta’erra hordofuun biyya keessattis ta’e biyyoota  alaatti kan raawwachiisu ogeeyyii seeraa idil-addunyaas ta’aan sadarkaa biyyaa ramaduun , waan barbaachisaa ta’e hundi karaa Waajjira Mana Lubummaa Teessoo Phaatiraarikiidhaa akkanni raawwatamuuf , Qulqulluun Sinoodoosiin murteesseera.

8. Rakkoo amma mudate ilaalchisee , qorannoo naqaa qabanii fi yaada furmaataa kan dhiyeessu Koreen Ol-aanaan tokko Sinoodoosii Dhaabbiitiin akka moggaafamu Qulqulluun Sinoodoosiin murteesseera.

Murtoo Yaa’ii Guutuun Qulqulluun Sinoodoosiin murteesse Kabajamoo Ministeera Muummee MFDRI irraa jalqabee , hooggantoota hojii mootummaa sadarkaa sadarkaan jiraniif waltajjiilee qabsiisa hubannaan akka isaan raawwatamanii fi murtoon kun xalayaa geggeessituu wajjin akka isaan qaqqabu murteeffameera.

10.Murtoo Yaa’ii Guutuu Qulqulluu Sinoodoosii kana biyya keessaa fi kutaalee biyyoota alaa keessatti kan argaman tajaajiltoota Mana kiristaanittiitii fi amantootaaf , waltajjiileen warraaqsa qabsiisa hubannaa akkasaan taasifamanii fi sadarkaa biyyaatti , wiirtuutti hooggantoonni hojii biyya lallabaa bakka isaan argamanitti waltajjii warraaqsaa guddaa fi hubannaan akka taasifamuuf , Qulqulluun Sinoodoosiin murteesseera.

11.Dhaabbileen mootummaa fi mit-mootummaa ta’aan biyya keessaa fi biyya alaatti argaman , Manneen kiristaanaa obboleewwanii , Manneen kiristaanaa Oortodooksii warra Bahaa , Manni kiristaanaa Kaatolikiinii fi manneen kiristaanaa biroonis ; Manni Maree Manneen Kiristaanaa Addunyaa , Yaa’iin Manneen Kiristaanaa Guutummaa Afiriikaa fi Yaa’iiwwan Manneen kiristaanaa fi amantaa hundi , namoota dhuunfaa magganfaman kanneen , Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa kan bakka hin buunee fi hariiroo hojii kam iyyuu kan hinqabne ta’uunsaanii beekamee , hariiroo kam iyyuu maqaa mana kiristaanittiin akkasaan hintaasifne barreeffamaan akka ibsamuuf Qulqulluun Sinoodoosiin murteesseera.

12.Odeeffannoo dogoggoraa namootiin kunniin kennan keessaa gochaan hammeessaa isaanii , gaaffii uummata Oromoo akka ta’eetti fakkeessuu yoo ta’u , gochaan kun , amantaasaa kan jaal’atu , abbootasaa kan kabajuu fi qalbeeffataa kan ta’e uummata Oromoo bakka hin bu’u , dheebuu aangoo isaanii ba’aachuuf cabiinsa qannoonaa alseerawaa isaan taasisan ta’uunsaa akka beekamu ; dabalataanis , jette-jettee oduu dharaa raabsaniif deebiin malu akka itti kennamuuf Qulqulluun Sinoodoosiin murteesseera ;

Amma yeroo ammaatti , sababii rakkoo uumameef , Qulqulleetti Mana kiristaanaa cina dhaabachuudhaan qooddattummaa keessan kan agarsiiftan , kabajamuu tokkummaaf birmadummaa Mana kiristaanaatiif ga’ee gama keessanii ba’aachuun ibsa kan laattan mara  maqaa Waaqayyo guddaatiin isin galateeffachaa , gara fuuladuraafis kadhannaa keessaniinii fi qooddattummaa gaarii keessaniin cina keenya akka dhaabattaniif Qulqulluun Sinoodoosiin waamichasaa isiniif dabarsa.

Mana Kiristaanaa Oortodooksii Tawaahidoo Itiyoophiyaarraa

Qulqulluu Sinoodoosii

Guyyaa , A.L.I Amajji 18 , 2015

Finfinnee , Itiyoophiyaa

 

Harka Dhokataa Badhaadhinaa Fuulleetti Ba'aa Jiru Bunnoo Beddelleetti

Bulchiinsi Godina Bunnoo Beddellee Obbo Amaan Dannuu , Ittigaafatamaan Waajjira Biiroo Obbo Araggaa Shagguxee , Hangafoonni Lubootaa aanichaa Malaaka Biraan , Luba Ayyaalew Neggaa fi Luba Indaalew Kabbadee waajjiratti waamanii biyya lallaba Bunnoo Beddelleef nama ramadame (Alseerummaan kan mudaman) kan Qulqulluu Sinoodoosiin magganfaman fudhachuu akkasaan qaban , kanaafis dargaggoota Pirotestaantotaa fi Musiliimotaa gurmeessanii , kanaafis amma Jimmaatti tajaajila geejibaa akka mijeessan hubachiisanii , sodaachisaa wajjin isaaniif erganiiru.

Obbo Amaan Dannuu

Obbo Araggaa Shagguxee